Ξηροφθαλμία: Πού οφείλεται & πώς αντιμετωπίζεται

Τι είναι η ξηροφθαλμία;

Η ξηροφθαλμία είναι ένα σύμπτωμα που επηρεάζει περίπου το 48% των ανθρώπων σήμερα.  Eίναι μία χρόνια κατάσταση, η οποία εμφανίζεται όταν τα μάτια σας δεν παράγουν επαρκή ποσότητα δακρύων ή όταν νοσεί η ίδια η επιφάνεια του οφθαλμού. Οποιοδήποτε από αυτά μπορεί να προκαλέσει ξηρότητα και ερεθισμό στα μάτια σας.

Τι προκαλεί την ξηροφθαλμία;
Η ξηροφθαλμία οφείλεται σε έναν συνδυασμό παραγόντων. Τα περισσότερα συμπτώματα σχετίζονται με τον τρόπο ζωής, το περιβάλλον, χειρουργικές επεμβάσεις ή συγκεκριμένες φαρμακευτικές αγωγές, καθώς επίσης και σε σχετιζόμενους με την ηλικία παράγοντες, όπως είναι η εμμηνόπαυση.

• Φύλο
  Σε γενικές γραμμές, οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης ξηροφθαλμίας εξαιτίας των ορμονικών αλλαγών που συνεπάγεται η κύηση και η εμμηνόπαυση.
• Ηλικία
  Η παραγωγή δακρύων είναι φυσικό να μειώνεται με την ηλικία. Για τη διατήρηση της καλής οφθαλμικής υγείας, η Αμερικανική Εταιρεία Οπτομετρών συνιστά στα άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών να προγραμματίσουν τακτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις.
• Ορμονικές αλλαγές
  Οι γυναίκες που χρησιμοποιούν αντισύλληψη ή βρίσκονται στην εμμηνόπαυση διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης ξηροφθαλμίας καθώς και αυτοί οι παράγοντες μπορούν να απορρυθμίσουν την ορμονική ισορροπία προκαλώντας μειωμένη παραγωγή δακρύων.
• Περιβάλλον
  Τα χαμηλά επίπεδα υγρασίας, οι ξηρότεροι μήνες του χειμώνα και οι ισχυροί άνεμοι μπορούν να προκαλέσουν ξηροφθαλμία.
• Μεγάλη διάρκεια έκθεσης σε οθόνη
  Αντίστοιχα με τον καιρό, η μεγάλη διάρκεια έκθεσης σε οθόνη υπολογιστή, κινητού τηλεφώνου και τάμπλετ είναι ένας περιβαλλοντικός παράγοντας που μπορεί να προκαλέσει ξηροφθαλμία.
• Χρήση φακών επαφής
  Η χρήση φακών επαφής αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εκδήλωση ξηροφθαλμίας. Είναι σημαντικό να καθαρίζετε και να φροντίζετε τους φακούς επαφής σας.
• Συγκεκριμένοι τύποι φαρμακευτικών αγωγών
  Τα αντιϊσταμινικά, τα αποσυμφορητικά, η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης, τα αντικαταθλιπτικά και ορισμένες φαρμακευτικές αγωγές για την αντιμετώπιση της υψηλής αρτηριακής πίεσης και της ακμής αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση συμπτωμάτων ξηροφθαλμίας.
• Οφθαλμική χειρουργική επέμβαση με λέιζερ
  Μετά από τη χειρουργική επέμβαση, καθώς τα νεύρα του οφθαλμού επουλώνονται και τα επίπεδα της λίπανσης προσαρμόζονται, μπορεί να εμφανίσετε οφθαλμική ξηρότητα. Ο οφθαλμίατρός σας συνήθως θα σας συνταγογραφήσει οφθαλμικές σταγόνες για να βοηθήσει την ανάρρωσή σας.

Διάγνωση

Υπάρχουν πολλοί μέθοδοι για να ελεγχθεί η ξηροφθαλμία. Ο οφθαλμίατρος θα εντοπίσει την υποκείμενη αιτιολογία μετρώντας την παραγωγή, την εξάτμιση και την ποιότητα της δακρυϊκής στιβάδας.
Θεραπεία

Υπάρχουν ειδικές σταγόνες, οι οποίες υπογραμμίζουν το πρόβλημα, είναι εξαιρετικά χρήσιμες για να διαγνωστεί η παρουσία και η έκταση της ξηροφθαλμίας. Μια συνήθης θεραπευτική προσέγγιση είναι και τα τεχνητά δάκρυα. Πολλοί βρίσκουν ανακούφιση μόνο με τη χρήση τεχνητών δακρύων σε καθημερινή βάση.
Μια άλλη θεραπεία είναι η απόφραξη με ειδικά πώματα –τάπες– των δακρυϊκών πόρων ούτως ώστε να σταματήσουμε την αποχέτευση των δακρύων και να διατηρήσουμε τα μάτια υγρά. Αυτό μπορεί να γίνει προσωρινά με απορροφήσιμα πώματα κολλαγόνου ή μόνιμα με πώματα σιλικόνης.

Πως να βάζετε τις οφθαλμικές σταγόνες ( Βήμα-βήμα η διαδικασία)
1. Πλύνετε καλά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό. Στεγνώστε τα με μια καθαρή πετσέτα χωρίς χνούδια.
2. Αφαιρέστε τα γυαλιά ή τους φακούς επαφής, αν τα φοράτε, εκτός και αν χρησιμοποιείτε οφθαλμικές σταγόνες ειδικά σχεδιασμένες για τους χρήστες των φακών επαφής.
3. Γείρετε το κεφάλι σας προς τα πίσω ή ξαπλώστε.
4. Χρησιμοποιήστε το ένα χέρι για να τραβήξετε απαλά το κάτω βλέφαρο σας προς τα κάτω. Θέλετε να δημιουργήσετε ένα μικρό χάσμα μεταξύ του κάτω βλεφάρου και του βολβού του ματιού σας.
5. Βάλτε το μπουκάλι των σταγόνων προς τα κάτω και προς το μάτι σας, σε απόσταση περίπου 1 ίντσας από το μάτι σας.
6. Πιέστε απαλά τη φιάλη για να απελευθερωθεί μια σταγόνα στο μάτι σας.
7. Με το κεφάλι σας να έχει κλίση προς τα πίσω, εφαρμόστε όσες σταγόνες υποδεικνύει ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης ή οι οδηγίες της συσκευασίας.
8. Κλείστε τα μάτια σας για λίγα δευτερόλεπτα πριν ανοιγοκλείσετε τα βλέφαρα σας για να επιτρέψετε στις σταγόνες να απορροφηθούν επαρκώς. 

 Οφθαλμικές σταγόνες για παιδιά και μωρά 

Τα μωρά και τα μικρά παιδιά τις περισσότερες φορές δεν είναι και οι πιο εύκολοι ασθενείς. Αν τα μικρά παιδιά σας είναι αντίθετα σε οφθαλμικές σταγόνες, δοκιμάστε αυτές τις μεθόδους για να βεβαιωθείτε ότι λαμβάνουν τη θεραπεία και την ανακούφιση που χρειάζονται.
1. Βάλτε το παιδί σας να ξαπλώσει. Είναι πιο εύκολο αντί να στέκετε.

2.Τραβήξτε απαλά το κατώτερο βλέφαρο του παιδιού σας και ζητήστε του να κοιτάξει επάνω.

3.Εφαρμόστε τον απαιτούμενο αριθμό σταγόνων στο διάκενο μεταξύ του κατώτερου βλεφάρου και του βολβού του ματιού και ζητήστε από το παιδί σας να ανοιγοκλείσει μερικές φορές για να απορροφηθεί σωστά το φάρμακο.

Μια εναλλακτική μέθοδος, αν και ίσως δεν είναι και η πιο αποτελεσματική, είναι η εφαρμογή οφθαλμικών σταγόνων στις εσωτερικές γωνίες των κλειστών ματιών του παιδιού σας ενώ βρίσκεστε στην πλάτη του. Όταν ανοίγει τα μάτια του, οι περισσότερες από τις σταγόνες πρέπει να τρέχουν στα μάτια. 

Ευτυχώς υπάρχουν τρόποι για να αποτρέψουμε την ξηροφθαλμία .
Υπάρχουν επίσης απλές καθημερινές συνήθειες που με την αλλαγή τους βελτιώνουμε την ενόχληση από την ξηροφθαλμία. Για παράδειγμα, 8-10 ποτήρια νερό καθημερινά διατηρούν το σώμα μας καλά ενυδατωμένο και απομακρύνουν τα μεταβολισθέντα απόβλητα. Επίσης, μια συνειδητή προσπάθεια να βλεφαρίζουμε συχνότερα, ιδιαίτερα όταν διαβάζουμε ή όταν βλέπουμε τηλεόραση βοηθά πολύ. Τέλος, ενδείκνυται η αποφυγή τριψίματος των ματιών που επιδεινώνει το πρόβλημα.

• Φορέστε γυαλιά ηλίου και καπέλο. Οι  ακτίνες UV  είναι πολύ κακές για την όραση σας. Φορώντας γυαλιά και καπέλο θα προστατευθούν τα μάτια σας από τις επιβλαβείς ακτίνες UV και θα αποφύγετε την ταλαιπωρία που μπορεί να προκαλέσει η έντονη έκθεση στο φως.
• Πίνετε άφθονα υγρά για να διατηρήσετε την υγρασία των ματιών σας . Η ποσότητα και η ποιότητα των δακρύων που λιπαίνουν τα μάτια σας ,μπορεί να εξαρτάται από το πόσο ενυδατωμένοι είστε. Κατά τη διάρκεια της μέρας να πίνετε άφθονα υγρά και κυρίως νερά για να διατηρήσετε το σώμα σας ενυδατωμένο στο βέλτιστο δυνατό ,ώστε να μπορεί να αποδώσει τα μέγιστα  συμπεριλαμβανομένων  των ματιών σας.
• Βγάζετε τους φακούς επαφής πριν κολυμπήσετε. Οι φακοί επαφής μπορούν να γίνουν αιτία αναπαραγωγής επιβλαβών βακτηρίων ,εάν δεν φροντίζονται σωστά. Για αυτόν τον λόγο πρέπει να τους αφαιρείτε πριν κολυμπήσετε κάτω από το νερό. Επίσης να αποφεύγετε να ανοίγετε τα μάτια σας υποβρύχια χωρίς γυαλιά. Κάτι τέτοιο μπορεί  να επιδεινώσει τα συμπτώματα ξηροφθαλμίας .
• Προσέξτε την διατροφή σας. Τα δάκρυα παράγονται χρησιμοποιώντας ωμέγα -3 λιπαρά οξέα, τα οποία υπάρχουν σε ορισμένα τρόφιμα ,αλλά μπορούν να συμπληρωθούν και από βιταμίνες.
• Ξεκουράζετε τα μάτια σας . Όπως ξεκουράζετε το σώμα σας και το μυαλό σας  από την δύσκολη  καθημερινότητα ,είναι σημαντικό να ξεκουράζετε και τα μάτια σας . Να δώσετε ένα μικρό διάλειμμα στον εαυτό σας, και να δώστε  στα μάτια σας την ευκαιρία να ανακτήσουν μέρος της λίπανσης τους.
• Πλύσιμο των ματιών σας. Πολλοί παράγοντες υπάρχουν γύρω σας που μπορούν να επιδεινώσουν την ξηροφθαλμία των ματιών σας, π.χ. η άμμος ,η γύρη, η βρωμιά κ.α.  Είναι σημαντικό να πλένετε καλά τα χέρια σας πριν αγγίξετε τα μάτια σας. Εάν αισθάνεστε ότι κάτι συμβαίνει στα μάτια σας, τοποθετήστε μια ζεστή κομπρέσα πάνω στα βλέφαρα σας και μετά ξεπλύνετε απαλά με νερό για να ανακουφίσετε την ταλαιπωρία .   

Συμβουλευτείτε έναν γιατρό.

Εάν τα συμπτώματα συνεχιστούν  ή επιδεινωθούν συμβουλευτείτε έναν γιατρό.